Ana Menü
Bonding uygulama aşaması, kompozit restorasyonların yapım aşamaları arasında önemli bir yer tutarlar. Ne çeşit bir restorasyon yapılırsa yapılsın bonding uygulamasının çok dikkatli ve çok başarılı bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bonding uygulmasının başarısız olması durumunda yapılan kompozit restorasyonlar diğer özellikleri açısından başarılı olsa bile, kullanılmaları sırasında problemler ortaya çıkabilmektedirr. Çatlamalar, düşmeler ve kırılmalar olmakta, restorasyon ve diş yüzeyinin birleşim yerinde kolay plak birikimleri görülmektredir. Zaman içerisinde de kenar sızıntıları ortaya çıkmaktadır. Bunlara bağlı olarak de ağrı ve hassasiyetler oluşabilmektedir. Özel bir muayenehanede yapılan ve çok iyi görünen polisajlı bir kompozit restorasyonda bonding uygulamasındaki bir başarısızlık nedeniyle bu gibi olumsuz sonuçların ortaya çıkması dişlerin sahiplerinin gözündeki '' Diş Hekimi Duruşu '' nu zayıflatacaktır. Bu da özel bir muayenehane için hiç istenmedik bir durumdur.
Bondingin Sırları tamamen bonding uygulama kurallarının içerisinde saklıdır. Bu kurallarda Diş Hekimliği Bilim Dalı Kurallarından ve bonding üreticisi Firmaların ortaya koyduğu ürün kullanım kurallarından oluşmaktadır.
Bir kompozit restorasyon planlanırken yapılacak olan diş, bonding uygulaması açısından incelenmelidir. Çünkü bonding uygulaması dişlerin özelliklerine göre farklılıklar gösterebilecektir. a) Dişin yaşına göre, b) Kırık varsa kırığın yerine ve şekline göre, pulpaya yakınlığına göre, c) Dişte bir amalgam ya da kompozit dolgu varsa dolgunun şekline göre, d) Amalgam ya da kompozit bir dolguda kenar sızıntısının olup olmadığına göre, e) Dişin vital ya da devital olmasına göre,f) Dişteki çürüğe göre, ( çürüğün dişin neresinde olduğu, pulpaya olan yakınlığı, şekli, nasıl bir çürük olduğu, sert, yumuşak, hızlı, yavaş gibi...) çürüğün diş üzerindeki süresine, g) Amalgam ya da kompozit restorasyonun kaç yıllık oluşuna göre, h) Bir restorasyonun altında sekonder çürük olup olmadığına göre, minenin ve dentinin moleküler yapısı farklılıklar gösterebileceğinden yapılacak bonding tabakasının özellikleri de farklılıklar gösterebilecektir.
Bu gibi klinik durumların bir bonding bağlantısı için önemli olmasının nedeni, mine ile dentindeki su kayıpları ve mine ile dentinin moleküler yapılarındaki çözülmelerdir. Örneğin yaşa bağlı olarak dentin tübüllerindeki daralmalar, hatta kapanmalar, kişiye ve dişe bağlı olarak tübül genişlikleri ve tübül sayıları, tübüllerin yüzeye yakın yerlerde dar, pulpaya yakın yerlerde genişlemeleri, tübül sıvı hareketlerinin genç yaşlarda hızlı ileri yaşlarda yavaş olması, diş sıkma ya da gıcırdatmaların aşırı olması durumunda diş yüzeyinde aşınmalar olması ve mine ile dentinin aşınmaya bağlı olarak su kaybederek sklerotik bir yapıya dönüşebilmeleridir. Bondingin diş yüzeyinde oluşturduğu bağlantı ile bu özellikler arasında çok yakın bir ilişki bulunmaktadır.
Dişin içinde bulunduğu klinik yapının dikkate alınması durumunda bonding uygulamalarının sonuçları hakkında fikir sahibi olmak mümkündür. Örneğin uzun süredir kullanılan eski bir amalgam dolguda kenar sızıntıları oluşmuş ve buna bağlı olarak çürük meydana gelmiş olabilir. Çürük uzun bir sürede oluşmuş ise mine ve dentindeki su kaybında artma olacaktır ve çürüğe komşu tabakalarda moleküler yapı zayıflayacaktır. Böyle bir dişte çürük ve sağlam diş tabakası ilişkisi göz önünde tutulmalıdır. Çürük temizlenmesi sırasında, çürüğün bittiği yerlerde mine ve dentindeki demineralizyonun özelliği, demineralize tabakanın kalınlığı çürük temizleme işleminden sonra bonding sürülecek yüzeyi belirleyecektir. Buna dikkat edilmesi bonding uygulamalarında önemlidir.
Başka bir örnek olarak ürün kullanım kurallarından birine değinebiliriz. Diyelim kavite, diş yüzeyi ya da lamina preparasyonu hazırlandı, etching yapıldı, yıkandı, izole edildi ve ıslak bir şekilde bonding yapılmaya hazır bekliyor olsun. Normalde uygulama şu şekildedir; Bonding sıvısını hazırladıktan sınra diş yüzeyi hafifce belli belirsiz kurtulur ve üretici Firmanın önerdiği fırça ile, önerdiği şekilde ve sürede bonding sıvısı diş yüzeyine sürülür. Üretici Firma 10 saniyede sürün, 10 saniyede inceltin ve 10 saniye de ışınlayın diyorsa bunlara da uyulur. Bu ayrıntıların önemi bonding ile diş yüzeyi arasında kurmak istenilen bağlantı için gerekli koşulların ve en üst seviyede bir bağlantının oluşturulabilmesi içindir.
Şimdi iyi hazırlanmış bir kavite ya da diş yüzeyi, kurallara uygun şekilde etching yapılmış, yıkanmış ve kurutulmadan hafif ıslak bir şekilde izole edildikten sonra üretici Firmanın önerdiği 10 saniyede sürme, 10 saniyede inceltme ve 10 saniye de ışınlama neden önem taşımaktadır;
a) Minede genellikle başarılı bir bonding bağlantısı kurulabilse de, dentindeki bağlantının başarısı çok sayıda faktöre bağlı olarak değişiklikler gösterebilmektedir. Bunlardan biri bondingin diş yüzeyine sürülme süresidir. Diş yüzeyi hafifçe kurulanarak belli belirsiz nemli bir yüzey elde edildiğinde oyalanmadan bonding sıvısı sürülür. Üretici firma 10 saniyede sürün diyorsa bonding sıvısı 10 saniye içinde diş yüzeyine sürülmelidir. Bunun bir nedeni bulunmaktadır. Bonding sıvısı sürüldüğünde dentin yüzeyinde kurulan bir yapı vardır ve bu yapı özelliğini uzun süre koruyamamaktadır. Bu yapıyı tübül sıvısı belirlemektedir. Bonding sıvısı hafif nemli bir dentin yüzeyine sürüldüğünde tübül ağızlarından içeriye doğru sızmaya başlamaktadır. Böylece tübül ağızlarında yarı tübül sıvısı yarı bonding sıvısı bir karışım oluşmaktadır. Bu karışım 10 saniye sürülme ve 10 saniye inceltme süresi içerisinde özelliğini korumaktadır. Bu sürelere uyulması durumunda bonding ışınlandığında istenilen özelliklerde sertleşmektedir ve tübüllerin ağızlarında resin tag denilen yapılar oluşmaktadır. Hybrid yapı denilen budur. Eğer bonding sıvısının sürülme süresi 10 saniyeyi geçecek olursa tübül sıvısı dışarıya doğru akmaya devam edeceğinden tübül ağızlarına giren bonding sıvısı dışarıya itilecektir. Hatta tübül sıvısı bonding sıvısının içine karışmaya başlayacaktır. Bu durum oluştuktan sonra inceltme yapılıp ışınlandığında istenilen bağlantı kalitesi elde edilemeden bonding sertleşmiş olacaktır. Bu durumda sertleşen bonding tabakasının içinde tübül sıvısının neden olduğu çeşitli çatlak yapılar oluşacaktır. Bunun sonucunda da daha sonra yapılacak olan kompozit restorasyonda düşme ve kırılmalar görülebilecektir.
b) Bonding sıvısı sürüldükten sonra erken şekilde inceltilecek ve erken ışınlanacak olursa resin taglar tam olarak oluşamadan bonding sertleşmiş olacaktır. Bu da ilerde yine problemlere yol açabilecektir.
c) Bonding sıvısı yine hazırlıklardan sonra 10 saniyede üretici Firmanın önerdiği şekilde sürülmüş olsun. Hemen ardından oyalanmadan 10 saniye içerisinde inceltme yapılmalıdır. Bilindiği gibi inceltme işlemi sırasında hem bonding içerisindeki ethanol, su gibi çözücüler buharlaşarak uzaklaşmaktadır hem de bonding sıvısı diş yüzeyine iyice yayılmaktadır. İnceltme işlemi 10 saniyeyi geçecek olursa yine tübül sıvısı dışarıya doğru akmaya devam edeceğinden tübül ağızlarındaki henüz ışınlanmamış olan hybrid yapıyı dışarıya itecek hatta übül sıvısı bonding sıvısı içerisine karışacaktır. Bu durumda ışınlanma yapıldığında bozuk bir bonding tabakası oluşacağından kompozit restorasyon tamamlansa bile istenilen bağlantı oluşmamış olacağından restorasyonda kenar sızıntıları, çatlamalar, düşme ve kırılmalar görülebilecektir.
d) İnceltme işlemi yine kısa tutulacak olursa bu sefer bonding sıvısı istenilen 20nanomikronluk inceliğe inemeden ve içerisindeki çözücüler tam buharlaşamadan bonding tabakası sertleşmiş olacak ve kompozitin bondinge tutunması bozulacaktır. Kompozit bondinge tutunmayı başarsa bile ilerde kenar sızıntıları, restorasyonun dişten ayrılması gibi problemler görülebilecektir.
